Ebeveynlerin En Çok Sorduğu 10 Soruyla Vezikoüreteral Reflü (VUR)

VUR, idrarın mesaneden böbreklere geri kaçmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Erken fark edildiğinde tedavisi mümkün olduğu için ailelerin bilinçli olması büyük fark yaratır. İşte en çok sorulan 10 soru ve uzman perspektifiyle yanıtları…

1. Vezikoüreteral reflü (VUR) nedir?

VUR, mesanede biriken idrarın normalde olması gereken yönün tersine akarak üreterlere ve böbreklere geri kaçmasıdır. Bu geri akış, böbreklerde hasara yol açabileceği için erken teşhis önemlidir.

2. VUR neden olur?

En yaygın neden, üreter ve mesane arasındaki geçiş mekanizmasının tam olarak işlevini yerine getirememesidir. Buna ek olarak idrar yolu tıkanıklıkları veya mesane fonksiyon bozuklukları da VUR’a yol açabilir. Genetik yatkınlık da önemli rol oynar.

3. VUR hangi belirtilerle ortaya çıkar?

VUR çoğu zaman sessizdir, bu nedenle belirti vermeden ilerleyebilir. Sık görülen belirtiler şunlardır:

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları

• Yan veya karın ağrısı

• Ateş

• Kötü kokulu idrar

• Küçük çocuklarda huysuzluk, iştahsızlık

Belirtilerin olmaması VUR’un olmadığı anlamına gelmez; bu da düzenli kontrolü önemli kılar.

4. VUR çocuklarda sık görülür mü?

Evet. Özellikle 5 yaş altındaki çocuklarda daha yaygındır. Kız çocuklarında erkeklere kıyasla daha sık görülür. Ailede VUR öyküsü varsa risk artar.

5. VUR nasıl teşhis edilir?

Tanıda genellikle şu yöntemler kullanılır:

• Ultrasonografi: İlk tarama yöntemi
• Voiding Sistoüretrogram (VCUG): Altın standart görüntüleme
• DMSA sintigrafi: Böbrek hasarını değerlendirmek için

Şikayete ve enfeksiyon öyküsüne göre uygun test seçilir.

6. VUR’un dereceleri ne anlama gelir?

VUR, 1’den 5’e kadar derecelerle sınıflandırılır:

• 1–2. derece: Hafif ve çoğunlukla kendiliğinden düzelir.
• 3. derece: Orta düzey kaçak; takip gerektirir.
• 4–5. derece: Şiddetli kaçak; böbrek hasarı riski yüksektir.

Derece, tedavi planı için çok önemlidir.

7. VUR tedavi edilmezse ne olur?

Tedavi edilmeyen VUR;

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına
• Böbrek dokusunda hasara
• Yüksek tansiyona
• İleri dönemde böbrek fonksiyon kaybına

yol açabilir. Bu nedenle düzenli takip ve uygun tedavi hayati önem taşır.

8. VUR nasıl tedavi edilir?

Tedavi seçenekleri çocuğun yaşına, VUR derecesine ve enfeksiyon durumuna göre değişir:

• Takip ve koruyucu antibiyotik (hafif derecelerde)
• Minimal invaziv endoskopik tedavi
• Cerrahi (ileri derecelerde)

Mutlaka kişiye özel tedavi planı yapılır ve VUR’un altta yatan nedeni araştırılıp mutlaka tedavi edilmelidir.

9. VUR tamamen geçer mi?

Düşük dereceli VUR çoğu çocukta büyüdükçe kaybolur. Yüksek derecelerde ise erken müdahale ile başarı oranı oldukça yüksektir. Düzenli kontroller oldukça önemlidir.

10. VUR olan çocuklarda nelere dikkat edilmeli?

Günlük yaşamda şu önlemler çok etkilidir:

• Yaşa uygun miktarda, yeterli ve düzenli su içmek
• Tuvaleti ertelememek
• Kabızlığı önlemek
• Düzenli aralıklarla idrar tahlili kontrolleri
• Hijyen alışkanlıklarını geliştirmek

Bu öneriler enfeksiyon riskini azaltarak böbrek sağlığını korur.

Sonuç

VUR, tedavi edilebilen bir durumdur. Ebeveynlerin belirtileri fark etmesi, düzenli kontrolleri yaptırması ve tedavi planına uyması, çocukların gelecekteki böbrek sağlığı açısından kritik önem taşır.

21.11.2025

İçerik editörü: Prof. Dr. Murat Dayanç, Uzm. Fzt. Aslı Öztürk